Zwartrijders komen er niet meer mee weg
Tussen januari en november 2025 controleerde De Lijn 2,65 miljoen reizigers, een stijging met 18% tegenover dezelfde periode vorig jaar. Ook de efficiëntie per controleur nam toe: gemiddeld werden 20% meer reizigers per voltijdsequivalent gecontroleerd. Vooral tijdens de spitsuren – tussen 7 en 9 uur en tussen 16 en 18 uur – werd de controlecapaciteit fors opgevoerd (+21%).
“Wie correct betaalt voor zijn ticket, moet erop kunnen rekenen dat wie dat niet doet, vroeg of laat tegen de lamp loopt en beboet wordt. Deze cijfers tonen aan dat gerichte controles werken. Zwartrijden is asociaal. Het kost De Lijn jaarlijks miljoenen euro’s aan gemiste inkomsten en het zorgt voor heel wat frustratie bij reizigers die wél correct hun ticket betalen”, zegt minister Annick De Ridder.
Gerichte inzet op focuslijnen
Een belangrijke pijler van het plan is de inzet op zogeheten focuslijnen: lijnen waar de bezetting én het risico op zwartrijden het hoogst zijn. Die gerichte aanpak loont. In verschillende vervoersregio’s ligt het percentage betrapte zwartrijders op extra focuslijnen duidelijk hoger dan op andere lijnen, wat bevestigt dat de controles strategisch juist worden ingezet.
Ook op de tramlijnen in Antwerpen, Gent en aan de kust is een duidelijke versnelling merkbaar: het aantal gecontroleerde reizigers steeg daar met 38% in vergelijking met vorig jaar.
Beduidend meer boetes
De intensievere controles leiden ook tot meer vaststellingen. Het aantal processen-verbaal steeg met 20% tot bijna 93.500 pv’s in de periode januari–november 2025. Dat vertaalt zich in hogere boetebedragen: het totaal opgelegde bedrag liep op tot 15,2 miljoen euro. Het effectief geïnde bedrag steeg dit jaar met 1,9 miljoen euro, goed voor een toename van 31% tegenover 2024.
Aanwerving van extra controleurs blijft prioriteit
Tegelijk waarschuwt minister De Ridder voor zelfgenoegzaamheid. “Deze eerste resultaten zijn bemoedigend, maar dit is geen sprint. Als we zwartrijden structureel willen terugdringen, moeten we deze aanpak volhouden en verder versterken.”
De evaluatie toont aan dat vooral in stedelijke gebieden zoals Antwerpen en Gent bijkomende, specifiek op controle gerichte medewerkers een positief effect kunnen hebben, zonder negatieve impact op de werking van De Lijn. Daarom blijft de aanwerving van extra controleurs een prioriteit.
“Er zijn momenteel 208,4 lijncontroleurs actief. Tegen eind 2025 zullen we uitkomen op 214,4 van de gewenste 239 voltijdsequivalenten. De Lijn moet dus werk maken van de aanwerving van nog 25 extra controleurs”, aldus de minister.
