Vlaams minister De Ridder stelt minder-hinderplan voor: "Antwerpen mobiel en bereikbaar houden"

Antwerpen staat voor een grote mobiliteitsopgave. De bouw van de Grote Verbinding zal de bereikbaarheid en de leefbaarheid van de stad, de regio en uiteindelijk heel Vlaanderen gevoelig verbeteren. Tegelijk is er een dringende nood om infrastructuur die einde levensduur is, stevig onder handen te nemen, zoals de premetro en de Waaslandtunnel. Op aangeven van Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Annick De Ridder hebben alle betrokken actoren de koppen samen gestoken om proactieve maatregelen uit te werken die ervoor moeten zorgen dat Antwerpen en omgeving tijdens die infrastructuurwerken vlot en veilig bereikbaar blijven.  

Vlaams minister Annick De Ridder: “Vlaanderen kiest resoluut voor een toekomstbestendige mobiliteit in en rond Antwerpen. Om dat mogelijk te maken, moeten we werken aan robuuste en betrouwbare infrastructuur. Die werken zullen onvermijdelijk hinder veroorzaken, maar niets doen is geen optie. We nemen geen halve maatregelen, maar grijpen structureel in om de betrokken infrastructuur klaar te maken voor de komende decennia. Tijdens de huidige en toekomstige werken hanteren we twee belangrijke principes. Ten eerste: de werken zo efficiënt en grondig mogelijk uitvoeren, met aandacht voor veiligheid en een strakke planning. Ten tweede: "Reizigers ondersteunen met doordachte alternatieven en een heldere communicatie.” 

“We staan hier in de stad Antwerpen voor grote mobiliteitsuitdagingen en die tackelen we met vereende krachten. We zetten daarbij steeds de gebruiker centraal met heldere informatie via Slim naar Antwerpen, eenduidige tarieven en een veelheid aan beschikbare vervoersmodi. Bovendien blijven we constructief het gesprek aangaan met de federale overheid voor een treinstation op Linkeroever”, aldus Koen Kennis, waarnemend burgemeester en schepen van Mobiliteit van Antwerpen. 

Dankzij samenwerking tussen Departement Mobiliteit en Openbare Werken,het Agentschap Wegen en Verkeer, Maritieme Dienstverlening en Kust, stad Antwerpen, Slim naar Antwerpen, De Lijn, NMBS, Port of Antwerp/Bruges, Infrabel, De Vlaamse Waterweg nv en Lantis worden projecten goed afgestemd om Antwerpen bereikbaar te houden en worden er alternatieven aangeboden en maatregelen genomen.

Vernieuwing ventilatiesysteem Waaslandtunnel

De eerstvolgende grootschalige werken aan een Scheldekruising staan op de planning in het najaar van 2025. Er wordt een volledig nieuw ventilatiesysteem geïnstalleerd in de Waaslandtunnel, zodat die in 2026 een betrouwbare verbinding kan bieden voor kleinere pendelbussen van De Lijn.

De oudste tunnel voor voertuigen in België heeft inmiddels 92 dienstjaren op de teller staan en is indertijd niet voorzien op de verkeersstromen die er vandaag doorrijden. Om een veilige doorgang voor plaatselijk vervoer te blijven garanderen, in afwachting van de totaalrenovatie, zijn onderhoudswerken noodzakelijk. De plaatsing van een volledig nieuw ventilatiesysteem dringt zich daarbij op. Daarnaast moet het agentschap de ventilatie volledig hebben aangepakt voorafgaand aan de start van de renovatiewerken van De Lijn aan de premetrokoker. Om de oversteek met het openbaar vervoer te blijven garanderen tijdens die werken voorziet de vervoersmaatschappij onder andere kleine pendelbussen via de Waaslandtunnel.

De werken voor de plaatsing van een nieuwe installatie gaan van start op maandag 8 september 2025 en duren tot 8 december 2025. De Waaslandtunnel wordt in deze periode volledig gesloten. De aannemer werkt zes van de zeven dagen, 16 uur per dag, om de werken zo vlot mogelijk te laten verlopen en de hinder voor de weggebruikers zo kort mogelijk te houden. Plaatselijk gemotoriseerd verkeer van Linker- naar Rechteroever en omgekeerd rijdt via de Kennedytunnel (R1). Wie in de mogelijkheid is de oversteek met de fiets te maken, kan dat via de Sint-Annatunnel, het Sint-Annaveer of de Kennedyfietstunnel. De verbinding tussen Linker- en Rechteroever blijft ook mogelijk via de premetro met tramlijnen 3, 5, 9 en 15. 

Werken premetro

Om een veilige, comfortabele, en toekomstbestendige premetro-infrastructuur te garanderen en het risico op ongeplande onderbrekingen te minimaliseren, is een grondige renovatie nodig van de oudste premetrokokers, die dateren uit de jaren 70. De Lijn werkte de voorbije periode een grondig plan uit om de premetrokokers ‘as Diamant – Groenplaats – Frederik Van Eeden – open helling Linkeroever’ te renoveren en klaar te maken voor de toekomst. Deze renovatie omvat de vervanging van het spoorsysteem, de bouwkundige renovatie van de tunnels, en de vervanging van de aanwezige technieken.

Vanaf mei 2026 zal er impact zijn op het tramverkeer. De werken worden zo optimaal mogelijk uitgevoerd: er wordt in shiften van 24/7 gewerkt, inclusief weekends en er wordt doorgewerkt tijdens het bouwverlof. 

Inzetten op slimme alternatieven

Om de hinder voor reizigers te beperken, optimaliseren we bestaande verbindingen en zetten we in op extra alternatieven. Hierbij gaan we niet over één nacht ijs en houden alle betrokken agentschappen (Agentschap Wegen en Verkeer, De Lijn, NMBS, Lantis, MDK) samen alle mogelijke oplossingen grondig tegen het licht. 

Uit de analyse van het verplaatsingsgedrag blijkt dat vandaag twee derde van de tramgebruikers vertrekt aan een halte op Linkeroever zelf. De overige reizigers zijn afkomstig uit diverse punten in het Waasland. Driekwart van de huidige tramgebruikers heeft een bestemming binnen de Antwerpse Ring, waarvan de meerderheid in het centrum van Antwerpen moet zijn. De maatregelen zijn daarom afgestemd op deze verplaatsingsnoden, om voor iedereen een alternatief te bieden. Met onze maatregelen kunnen we volgens de huidige inschatting meer opvangen dan de bestaande tramcapaciteit van ongeveer 1.700 reizigers in de spits/piekmoment.

400 reizigers per uur extra over het water

De Schelde zetten we in als alternatief: de huidige veerboten gaan vaker en langer varen tussen 7u ’s morgens en 19u ’s avonds met een beoogde frequentie van elke 10 minuten.  Daarbuiten (ook de hele nacht) zal het veer elk half uur varen. Een exacte timing voor deze uitbreiding volgt later. De veerdienst wordt ook uitgebreid met een extra veerboot. Afdeling Vloot van het agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust werft hiervoor op dit moment extra personeel aan.

Pendelbussen zorgen voor frequente verbindingen voor iedereen

We willen de reiziger ook optimaal ondersteunen tijdens hun trajecten van en naar het centrum van de stad door robuuste bus- en tramlijnen aan te bieden.

Er zal een pendelbus rijden tussen het gebied Linkeroever, de P+R Linkeroever, via de Kennedytunnel naar het zuiden van de stad. We passen hiervoor het traject aan om de doorstroming te verbeteren; deze pendelbus willen we zo kort mogelijk op de Kennedytunnel laten invoegen.

Kleine pendelbussen (van max. 15 personen) worden ingezet door de Waaslandtunnel, voor wie zich van of naar het centrum of noorden van de stad moet verplaatsen. Het traject loopt tussen het gebied Linkeroever naar een aantal specifieke gebieden op rechteroever, bijvoorbeeld om een verbinding te maken met het ziekenhuis. 

Het openbaar vervoersnetwerk op zowel Linker- als Rechteroever wordt aangepast in functie van de Scheldekruising en de bediening van de stad om zo de dienstverlening en overstap zo gemakkelijk mogelijk te maken.

Fietsers vinden maximaal de weg naar de fietstunnels

De bestaande Sint-Annatunnel en Kennedyfietstunnel worden maximaal ingezet. Grootschalige werkzaamheden zal AWV pas uitvoeren na de werken aan de premetro.

Versterking van het treinaanbod

“Ook de trein is een belangrijke schakel in het openbaar vervoer. Daarom bekijken Infrabel en NMBS respectievelijk de mogelijkheden ter optimalisatie van de spoorwegcapaciteit en de maximale benutting van de huidige capaciteit van de treinen uit het Waasland. Infrabel en NMBS analyseren ook de vraag van de stad om het station van Linkeroever (tijdelijk) te heropenen, te beginnen met de beschikbaarheid van de nodige capaciteit op een al druk bereden spoorlijn en de noodzakelijke stationsinfrastructuur en -ontsluiting.”

Flankerend beleid en communicatie

We streven naar optimaal gebruiksgemak voor de reiziger door de ontwikkeling van een integraal ticket voor trein en bus/tram, inclusief aangepaste tarieven en ticket integratie voor DeWaterbus.

Door duidelijke signalisatie en reisadvies op maat bieden we reizigers de slimste route(s). 

We zorgen er in al onze maatregelen voor dat niemand in de kou blijft staan. Daarom onderzoekt de stad hoe de voorzieningen op Linkeroever versterkt kunnen worden tijdens de werken. 

Één stem, één verhaal

Vanuit één gezamenlijk verhaal bieden alle partners via de website en nieuwsbrief van Slim naar Antwerpen, en andere kanalen helder reisadvies op maat. Dit voor reizigers, bewoners en stakeholders binnen de stad, de vervoerregio én daarbuiten. Zo werken we samen aan een vlotte en leefbare mobiliteit in Antwerpen, nu en in de toekomst. 

De komende maanden informeren de verschillende mobiliteitspartners en bouwheren proactief via digitale kanalen én infomomenten over de werven en concrete mobiliteitsalternatieven, inclusief specifieke vervoersplannen en bereikbaarheidsinformatie voor bedrijven, scholen en evenementlocaties.