“Zwartrijden is asociaal. Het kost De Lijn jaarlijks miljoenen euro’s aan gemiste inkomsten en het zorgt voor heel wat frustratie bij reizigers die wél correct hun ticket betalen”, zegt De Ridder.
In het nieuwe plan, dat vanaf het tweede kwartaal van 2025 uitgerold wordt, wordt gemikt op ongeveer 30 miljoen euro extra ontvangsten. Dat wil De Lijn verwezenlijken door strengere controles, een verbeterde boete-inning en meer reizigers die effectief een ticket kopen omdat de controles efficiënter gebeuren.
Slim en gericht controleren
Een belangrijke pijler van het plan is het gebruik van data en artificiële intelligentie om risicolijnen en -momenten te detecteren. Zo kunnen gerichte controles uitgevoerd worden op plaatsen en tijdstippen waar zwartrijden het vaakst voorkomt.
“We zetten in op een slimme aanpak die onze middelen veel gerichter inzet”, zegt Ann Schoubs, algemeen directeur van De Lijn. “Zo verhogen we niet alleen de pakkans, maar ook het gevoel van rechtvaardigheid bij de reiziger. Sowieso is het aantal gecontroleerde reizigers de laatste jaren al sterk gestegen, dankzij een verhoogde focus en extra controleurs.”
Nieuwe maatregelen in de strijd tegen zwartrijden
Het actieplan combineert heel wat preventieve, handhavende én infrastructurele maatregelen om zwartrijden aan te pakken. Zo worden er extra lijncontroleurs aangeworven en mogen busbegeleiders voortaan ook controles uitvoeren. Die controles worden niet trouwens langer vooraf aangekondigd en kunnen ook plaatsvinden in samenwerking met lokale politiezones. Ook het vooraan instappen op de bus wordt opnieuw verplicht.
Daarnaast wordt het boeteproces hervormd, in samenwerking met VLABEL, zodat boetes sneller en efficiënter kunnen worden geïnd. De boetes zelf worden opgetrokken met een indexaanpassing van 18,37 procent en zullen voortaan automatisch mee evolueren met de gezondheidsindex.
Halt aan agressie
Niet alleen fraudebestrijding telt. Ook de veiligheid van chauffeurs en reizigers krijgt extra aandacht. Bodycams en meer zichtbare controleurs moeten agressie indijken. Daarbovenop schakelt De Lijn externe bewakingsfirma’s in, zoals G4S, onder meer op stations en voertuigen.
“We hanteren nultolerantie tegenover agressie”, aldus De Ridder. “Elke chauffeur moet veilig kunnen werken.”
Concrete doelstellingen
“Het plan ambieert niet alleen een daling van het zwartrijden, maar ook een meetbare stijging van de vervoersinkomsten, een efficiënter boetebeleid en een positieve impact op klantentevredenheid en veiligheid”, zegt De Ridder.
De eerste resultaten van het actieplan worden verwacht in de loop van het derde kwartaal van 2025. Vanaf dan wordt de aanpak systematisch geëvalueerd en bijgestuurd op basis van objectieve metingen via een nieuw dashboard.
